โรฮิงญา-คนไร้รัฐ

โรฮิงยา หรือ โรฮิงญา เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่นับถือศาสนาอิสลามในประเทศพม่า อาศัยอยู่ทางตอนเหนือของรัฐยะไข่ ทางตะวันตกของพม่า (สมัยโบราณ มีชื่อว่า รัฐอะระกัน)ชาวโรฮิงยามีถิ่นฐานอยู่ในบริเวณรัฐอะระกัน มาตั้งแต่ในคริสต์ศตวรรษที่ 7 ในอดีตบริเวณนี้เป็นถิ่นฐานของชาวมุสลิมอาหรับที่เดินทางค้าขายมาตั้งแต่โบราณ ชาวโรฮิงยามีลักษณะทางกายภาพคล้ายคลึงกับชาวเอเชียใต้ โดยเฉพาะชาวเบงกอล บางส่วนสืบเชื้อสายมาจากชาวอาหรับ เปอร์เซีย และปาทาน ที่อพยพมาตั้งแต่สมัยจักรวรรดิโมกุล
ในปี พ.ศ. 2521 ชาวโรฮิงยาต้องตกอยู่ภายใต้การปกครองของรัฐบาลทหารพม่า ชาวโรฮิงยาถูกปฏิเสธที่จะได้รับสัญชาติพม่า ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างหนัก องค์การนิรโทษกรรมสากลประมาณการว่า มีชาวโรฮิงยาอพยพออกนอกประเทศไปยังบังคลาเทศกว่า 200,000 คน

ย้อนไปยุคล่าอาณานิคมก่อนปี 2367 เมื่ออังกฤษชนะพม่า ๆ ขณะนั้นได้ยกรัฐยะไข่และตะนาวศรีให้อังกฤษ ๆ จึงผนวกรวมกับอินเดียซึ่งเป็นอาณานิคมของอังกฤษมาก่อนแล้ว จากนั้น อังกฤษได้อพยพชาวมุสลิมจากเบงกอล อินเดียมาอยู่ในรัฐอารากัน หรือยะไข่ ซึ่งมีคนพื้นเมืองไทยพุทธอยู่ก่อนแล้ว จึงเกิดการวิวาทบาดหมางต่อสู้กันขึ้น อังกฤษจึงแบ่งรัฐยะไข่ เป็นตอนเหนือให้พวกมุสลิมโรฮิงยาอยู่ และคนพม่าพุทธอยู่ในยะไข่ตอนใต้
อังกฤษชอบอพยพคนจากที่หนึ่งไปไว้อีกที่หนึ่งเสมอเพื่อใช้เป็นแรงงานไร่ใบชาและอื่น ๆ เช่น ย้ายคนอินเดียเป็นแรงงานในมาเลเซีย ย้ายคนจากรัฐทมิฬนาดูในอินเดียไปเป็นแรงงานในตอนเหนือของเกาะศรีลังกา เป็นต้น จนเกิดปัญหาตามมามากมาย มุสลิมโรฮิงยาจึงมีเชื้อชาติ ศาสนา ชาติพันธ์ที่ใกล้ชิดกับคนบังคลาเทศมากกว่าคนพม่า ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลพม่าจึงไม่ยอมรับพวกโรฮิงยาว่าเป็นคนพม่าและพยายามทุกวิถีทางที่จะขับไล่มุสลิมโรฮิงยาออกนอกประเทศ ขณะที่รัฐบาลบังคลาเทศก็ไม่ยอมรับโรฮิงยาว่าเป็นประชาชนของตน โดยถือว่าเป็นคนพม่าที่รัฐบาลพม่าต้องดูแล
โรฮิงยามีประมาณ 4 ล้านคน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของคนมุสลิม 8 ล้านคนซึ่งกระจายอยู่ทั่วไปในพม่า คิดเป็นร้อยละ 15 ของประชากรทั้งประเทศ ชนกลุ่มน้อยโรฮิงยามีสถานะไร้รัฐตาม “ กฎหมายพลเมืองพม่า” ปี 2525 ทำให้โรฮิงยาไม่มีสิทธิเสรีภาพเช่นพลเมืองในพม่า ชาวโรฮิงยาเปิดเผยต่อโลกว่า พวกตนถูกกดขี่ ถูกจำกัดความเคลื่อนไหว ถูกบังคับใช้แรงงาน ถูกยึดที่ดิน ถูกจำกัดสิทธิการแต่งงานและการมีบุตรเพราะไม่ต้องการให้พลเมืองโรฮิงยาเพิ่มขึ้น ทางการทำลายสุเหร่า และโรงเรียนสอนศาสนา รัฐยึดที่ดินที่ใช้เป็นศาสนาสถานและหลุมฝังศพ ที่ดินทำกิน การหางานทำในพม่ายากยิ่ง
ช่วง 30 ปีที่ผ่านมา ได้อพยพหนีภัยจากพม่าไปอยู่ในหลายประเทศ มากที่สุดคือบังคลาเทศซึ่งมีพรมแดนติดต่อกัน นอกจากนั้นมีชาวโรฮิงยาไปอยู่ในปากีสถาน ซาอุดิอาราเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มาเลเซีย ไทย ฯลฯ